Dieta koni starszych: Jak dopasować paszę do ich potrzeb?

Wraz z wiekiem, potrzeby żywieniowe koni ulegają znaczącym zmianom. To, co doskonale sprawdzało się u młodego, aktywnego konia, może okazać się niewystarczające, a nawet szkodliwe dla seniora. Dlatego odpowiednia dieta koni starszych jest kluczem do utrzymania ich w dobrej kondycji na starość. Ważne jest tu jednak indywidualne podejście do diety, uwzględniające jego stan zdrowia, poziom aktywności i specyficzne dolegliwości.

Dieta dla koni starszych – kluczowe składniki

U koni starszych dostosowanie składu paszy jest fundamentalne. Oto najważniejsze aspekty, o które należy zadbać:

Białko i aminokwasy: Budulec mimo wieku

Zakres białka: Dieta dla koni starszych, szczególnie tych tracących masę mięśniową, powinna zawierać pasze o zawartości białka na poziomie 12-16%. Jest to nieco więcej niż dla koni rekreacyjnych w średnim wieku, ale mniej niż dla koni sportowych czy źrebiąt. Ważniejsza od ogólnej zawartości białka jest jednak jego jakość.

Rola aminokwasów: Niezwykle istotne są aminokwasy egzogenne, czyli te, których koń nie jest w stanie samodzielnie syntetyzować. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują lizyna i metionina. Są to aminokwasy ograniczające, co oznacza, że ich niedobór uniemożliwia pełne wykorzystanie pozostałych aminokwasów. Odpowiednia podaż tych aminokwasów jest kluczowa dla:

• Utrzymania masy mięśniowej: Zapobiega sarkopenii (zanikowi mięśni związanemu z wiekiem).
• Regeneracji tkanek: Wspiera procesy naprawcze w organizmie.
• Wspierania układu odpornościowego: Poprawia ogólną kondycję i odporność.

Dlatego wybieraj pasze dla seniorów, które zawierają wysokiej jakości źródła białka. Doskonałym wyborem może być makuch lniany, bogaty w wartościowe białko i zdrowe tłuszcze. W niektórych przypadkach, gdy potrzebne jest intensywne wsparcie mięśni, z pomocą mogą przyjść pasze typu balancer, które w niewielkiej objętości dostarczają skoncentrowanej dawki wysokiej jakości białka oraz niezbędnych aminokwasów.

Tłuszcz: Koncentrat energii i łatwa przyswajalność

Zakres tłuszczu: W diecie koni starszych zaleca się zwiększenie zawartości tłuszczu do 5-10%. Tłuszcz jest doskonałym, wysokoenergetycznym, a jednocześnie łatwo przyswajalnym źródłem energii, które nie obciąża układu trawiennego tak jak skrobia.

Zwiększenie ilości tłuszczu w diecie pomaga:

• Zapobiegać utracie wagi: Dostarcza dużo kalorii w mniejszej objętości paszy.
• Poprawić kondycję sierści i skóry: Dzięki zawartości niezbędnych kwasów tłuszczowych.
• Zmniejszyć ryzyko problemów metabolicznych: W porównaniu do pasz wysokoziarnistych.

W tej kwestii idealnie sprawdzą się otręby ryżowe, które są naturalnie bogate w tłuszcz, a także dostarczają cennego białka i błonnika. Dodatkowo, makuch lniany również stanowi świetne źródło zdrowych kwasów tłuszczowych.

Problemy stomatologiczne a trawienie: Kluczowa rola siana i pasz objętościowych

Problemy z zębami to prawdziwa plaga u starszych koni. Utrata zębów, ostre krawędzie czy nierównomierne ścieranie uniemożliwiają prawidłowe rozcieranie paszy dla koni, zwłaszcza siana. To prowadzi do niewystarczającego rozdrobnienia paszy. Koń połyka zbyt długie włókna siana, co może prowadzić do zakrztuszeń, zatorów przełyku, a także niedożywienia, gdyż niestrawione włókno nie jest w pełni wykorzystywane. Dochodzi również do zmniejszonej produkcji śliny, która jest niezbędna do buforowania kwasów żołądkowych i prawidłowego trawienia. Ponad to niewystarczająco strawiona pasza przechodzi przez układ pokarmowy nie wykorzystana, przez co spada również ilość wchłanianych składników odżywczych.

Konieczność wprowadzenia pasz na mokro (mesz, sieczki moczone)

Gdy koń nie jest w stanie efektywnie przeżuwać siana, niezbędne staje się wprowadzenie pasz na mokro, które mogą być uzupełnieniem, a czasami nawet całkowitym zamiennikiem siana. W tym celu do diety koni starszych warto wprowadzić pasze w formie granulatów, które można łatwo namoczyć. Są to na przykład:

• Granulat z lucerny: To doskonały wybór dla koni starszych. Można go łatwo namoczyć, tworząc papkowatą masę, która jest łatwa do pobrania nawet dla koni z poważnymi problemami stomatologicznymi. Lucerna dostarcza wysokiej jakości białka oraz niezbędnego włókna.
• Sieczki z traw: Dostępne w formie drobno pociętej, łatwej do namoczenia.
• Otręby ryżowe: Również świetnie nadają się do namoczenia, tworząc smaczny i energetyczny mesz.
• Makuch lniany: Po namoczeniu zyskuje żelową konsystencję, która jest bardzo łatwa do przełknięcia i stanowi cenne źródło kwasów Omega-3.

Rola witamin w diecie koni starszych

Witaminy odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia i witalności starszych koni. Dieta dla koni starszych powinna zawierać przede wszystkim:

• Witaminę E: Silny przeciwutleniacz, który wspiera funkcje mięśniowe, neurologiczne i układ odpornościowy. Jest kluczowa dla utrzymania masy mięśniowej i zapobiegania jej zanikowi. Konie starsze często mają problemy z przyswajaniem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, dlatego suplementacja może być konieczna.
• Witaminy z grupy B: Ważne dla metabolizmu energii, funkcjonowania układu nerwowego i produkcji czerwonych krwinek. Chociaż konie są w stanie syntetyzować niektóre witaminy B w jelitach, u starszych koni z osłabionym układem trawiennym produkcja ta może być niewystarczająca. Szczególnie ważne są B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B6 (pirydoksyna) oraz B12 (kobalamina). Suplementacja witamin z grupy B może wspierać apetyt i ogólny wigor. Wiele pasz dla seniorów oraz dedykowane suplementy zawierają odpowiednio zbilansowane witaminy, w tym te z grupy B.